KİM KİMDİR?
Hakhurat Osman Çelik
Kendi Kaleminden Soy Ağacı
Osman ÇELİK; 1864 yılında, Kuzey Kafkasya'nın Şapsığ Bölgesi'nden zorunlu göçe tabi tutulan bir aileden gelmektedir. 1934'de Afyon-Dinar ilçesine bağlı Yapağlı köyünde doğdu. Aile adı Hakhurat'tır.
Büyük dedesi Hakhurat Ketiğej; katıldığı grupla, önce Osmanlı Devleti'nin Avrupa topraklarına yerleşti. Bugünkü Bulgaristan da on dört yıl oturdu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra, ikinci defa göçe zorlandı.
Savaşan taraflar ve arabulucu durumunda olan devletlerin temsilcileri Berlin de toplanmıştı. Rusya'nın ısrarı ile Balkanlarda oturan Kuzey Kafkasyalıların buradan çıkarılmasına karar verildi.
Hakhurat Ketiğej, bu defa Anadolu'ya geçti. Yanındakilerle birlikte, Konya'nın Ilgın İlçesine bağlı Puhtu köyünü kurdular. Puhtu köyünün adı sonra Ormanözü olarak değiştirildi.
Hakhurat Ketiğej, Puhtu köyünde dört yıl kadar oturdu. Karısı ölmüş, yanında sadece oğlu İshak kalmıştı. 1820-1842 tarihleri arasında Kuzey-Batı Kafkasya'da halka öncülük etmiş ünlü liderlerden (Thameteler'den), Bastıko Pşimef'ın oğlu Osman ile birlikte Afyon-Dinar ilçesine bağlı Yapağlı köyüne taşındılar. Aile burada çoğalıp genişledi.
Hakhurat İshak'ın dört oğlu, dört kızı olmuştu. Osman’n babası Yusuf Ziya, erkeklerin ikincisiydi. Hakhurat Ketığej'den başlarsak, göçten bu yana dört nesil geçmiştir. Osman, dördüncü nesli temsil etmektedir. Çocukları ise beşinci nesli temsil edeceklerdir.
1864 yılında Osmanlı ülkesine göç eden Hakhuratlar, dört ayrı bölgeye yerleşmişlerdir. Bir kol bugünkü Ürdün'e, bir kol Bursa'ya, bir kol Düzce'ye, bir kol da Afyon-Dinar'a yerleşmişlerdi. Bunlar hiçbir ilişki içinde olmadan, birbirlerinden habersiz yıllarca yaşamışlardır. Son yıllarda (1950'den sonra), birbirlerinin varlığından haberdar olmuşlardır. Ürdün'deki Hakhurat ailesi sönmüştür. Aileyi temsil eden sadece bir kadın kalmıştı. O da yirmi yıl kadar önce öldü.
Hakhurat ailesinin önemli bir kolu da Kafkasya'da kalmıştı. Onlardan Hakhurat Şahingeri, Adiğe özerk bölgesinin Komünist Partisi 1. Sekreterliğini yapmıştır. Ölüm tarihi olan 1935 yılına kadar bu görevde bulunmuştur. Osman Çelik 1990 yılında Kafkasya'ya gittiği zaman, ailenin halen yaşayan bireyleriyle tanışmıştır.
Hakhurat Osman ÇELİK'in aile adresi; Afyon-Dinar Yapağlı Köyüdür. Ailenin büyük çoğunluğu köyde yaşamaktadır. Çiftçilikle geçinmektedirler. Aileden okuyan gençler, çeşitli illere dağılmışlardır.
12 Mayıs 1934'te Dinar'ın Yapağlı Köyü'nde dünyaya gelen Osman Çelik İlkokulu 1946 yılında Dinar'da bitirdi. Bazı ailevi nedenlerle tahsile devam edemedi. 1951-1952 ders yılında İmam-Hatip Okulları açılınca, bu okulların ilk öğrencilerinden oldu. Isparta’da tekrar tahsile başladı. Altıncı sınıftan yediye geçtiği yıl, okulundan ayrıldı. Burdur'da lise bitirme imtihanlarına girerek diploma aldı. 1958 yılında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ne kaydını yaptırdı. 1963-1965 yılları arasında Yedek Subay Öğretmen olarak askerliğini ifa etti. Aynı yıl Orman Fakültesinden mezun olarak meslek hayatına başladı. 8 Haziran 1967'de evlendiği Elmas Hanım'la Fatma ve Ediz adında iki çocukları vardır.
1965-1984 yılları arasında Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde mesleğinin değişik kademelerinde çalıştı. 1984 yılında Orman Genel Müdür Yardımcılığına getirildi. Mesleğinin son on beş yılında, Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel Müdür olarak görev yaptı.
Tahsil ve meslek hayatı kronolojik sırayla şöyledir;
- 1955 İsparta İmam Hatip Ortaokulu'ndan,
- 1958 Burdur Lisesi'nden mezun olmuştur.
- 06.09.1963 - 06.09.1965 Konya Kadınhan'da askerliğini Yedek Subay olarak yapmıştır.
- 1965 İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'nden mezun olmuştur.
- 28.10.1965 Erzurum, Erzincan, Göle, Hendek, Keleş Orman İşletme Müdürlüklerinde Orman Bölge Şefliği,
- 06.05.1974 Eskere ve Keleş Orman Orman İşletme Müdürlüklerinde İşletme Müdür Yardımcılığı yapmıştır.
- 28.11.1977 Keleş Orman İşletme Müdürlüğü görevine getirilmiştir.
- 11.11.1981 Kastamonu Orman Bölge Baş Müdürlüğü Başmüdür Yardımcısı,
- 15.11.1982 Amasya Orman Bölge Baş Müd. Amen. Pl. ve Koor. Ks. Müdürü, 2
- 0.06.1983 Balıkesir Orman Bölge Baş Md. Bandırma Orman İşletme Müdürü, 3
- 10.09.1983 Bolu Orman Bölge Baş Müdürlüğü Başmüdür Muavini görevlerinde bulunmuştur.
- 03.07.1984 Zonguldak Orman Bölge Baş Md.'ne Başmüdür olarak atanmıştır.
- 01.01.1985 Orman Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcılığı görevine getirilmiştir.
- 31.08.1991 Genel Müdür Yardımcısı iken istifa etmiştir. (Milletvekilliği Seçimlerine Adaylık)
- 01.11.1991 Araştırma Pl.ve Koor.Kur.Başkanlığı Mühendisi olarak göreve dönmüştür.
- 05.02.1992 Orman ve Köy İlişkileri Genel Müdürü,
- 11.06.1997 - 12.05.1999 Orman Bakanlığı Bakanlık Müşaviri, Orman Bakanlığı APK Kurulu Başkanlığı Mühendisi, ORKÖY Genel Müdürü görevlerinde bulunmuştur.
- 12.05.1999 Doğum günü olan 12 Mayısta 65 yaşında emekli olmuştur.
Öğrencilik yıllarından itibaren, meslekî yazılarının yanında "Birleşik Kafkasya", "Kuzey Kafkasya" (İstanbul) ve "Kafkasya" (Ankara) dergilerinde sürekli olarak Atavatanı Kafkasya ve sürgündeki Kafkasyalıların sorunlarıyla ilgili makale ve hikâyeler yayımladı.
"Kafkas Kültür Derneği" (İstanbul), "Kafkasyalılar Kültür ve Yardımlaşma Derneği" (İstanbul), "Şamil Kültür ve Eğitim Vakfı" (İstanbul), "Kuzey Kafkasya Kültür Derneği" (Ankara) ve "Birleşik Kafkasya Konseyi" (Ankara) başta olmak üzere birçok Kafkas kültür kuruluşunun çalışmalarına aktif olarak katılmış, bazılarında kurucu üyelik ve yöneticilik yapmıştır.
Memuriyetinin ilk yılları Anadolu'nun, büyük şehirlerinden uzak küçük ilçelerinde bulunduğu için, verimli bir çalışma yapamamıştır. Bu dönemde daha ziyade okuyarak, zamanını değerlendirmeye çalışmıştır. İstanbul ve Ankara'da çıkan dergilere, kısa yazılar ve hikâyeler göndermekle yetinmiştir.
İlk hikâye kitabını 1976'da yayınladı. Uzun bir aradan sonra, diğer kitapları onu izledi. Bazı kitapları için hazırlıkları vardı. Bilgi noksanlığı ve imkânsızlıklar, kitapların yayınlanmasını geciktirmiştir.
İş Bankası 1990 yılında "Yunus Emre Sevgi Yılı" nedeniyle bir yarışma düzenlemişti. Osman Çelik, Yunus Emre'nin hayat hikâyesini yazarak bu yarışmaya katıldı. Mansiyon aldı. Yunus Emre'nin hayat hikâyesi 1993 yılında resimlenerek Tercüman Gazetesi'nde 116 gün boyunca tefrika edildi. Daha sonra Millî Eğitim Bakanlığı yayınları arasında çıktı. Öğrencilere okumaları için tavsiye edilen kitaplar listesinde yer aldı.
1996, UNESCO ve Kültür Bakanlığı tarafından "Nasreddin Hoca Yılı" olarak ilân edilmişti. Bu defa, bir yarışma yoktu. Ancak yıl nedeniyle Nasreddin Hoca'nın çağını ve hayatını anlatan bir çalışma yaptı. Bu nedenle Eser, Nasreddin Hoca Yılı'nın bir hatırasıdır.
Meslekî ve kültürel konularda pek çok sempozyum ve panele davet edilmiş, bildiriler sunmuştur. Bunlardan bir kaçı şöyledir;
- "Anadolu'da (KüçükAsya'da) Avcılığın Tarihi'
Türkiye ve Balkan Ülkelerinde Yaban Hayatı' konulu Uluslararası Sempozyum. 16-20 Eylül 1987. İstanbul.
-" Tarihte Kafkas - Osmanlı İlişkileri'
T25. Yıl Kafkas Kültür Haftası' - Uluslararası Toplantı. 22 Ekim 1989. Ankara.
-"İngiltere'nin Kafkasya Siyaseti'
'II. Dünya Çerkeş Kültür Haftası' - Uluslararası Toplantı. 3 - 9 Temmuz 1991. Amman, Ürdün.
-" Türk Edebiyatında Kafkasya ve Kafkasyalılar"
II. Türk Dünyası Yazarlar Kurultayı' - Uluslararası Toplantı.8-11 Aralık 1994. Ankara.
- "Türk Edebiyatında Kuzey Kafkasya ve Kuzey Kafkasya'da Günümüz Yazarlar/'
'I, Millî Kafkasya Sempozyumu ve Aşıklar Şöleni' - Uluslararası Toplantı. 25 - 31 Ekim 1995. Kars.
- "Birleşik Kafkasya İdealinin Tarihi Oluşumu
'Kuzey Kafkasya'nın Aktüel Sorunları' - Panel. 21 Aralık 1996. Bursa.
- "İmam Şamilin Hayatı ve Mücadelesi'
'İmam Şamil'in 200. Doğum Yılı Nedeniyle Anma Toplantısı' -Ahmet Yesevi Vakfı Etkinlikleri. 25 Ekim 1997. Ankara.
- "Atatürk ve Kafkasya'
'Atatürk ve Avrasya' - Uluslararası Toplantı. 25-29 Ekim 1999. Türkistan, Kazakistan.
İnceleme, Roman ve Tiyatro tarzında kaleme alınmış kitaplarını, yayın tarihlerine göre şu şekilde sıralamak mümkündür;
Eserleri
1) NARTLAR (Kafkas Hikâyeleri) Hikâye 1976-İstanbul. Eko Matbaası.
2) KAFE (Han Kızının Şarkısı) Tiyatro, 1985-Ankara. Gelişim Matbaası. 1. Baskı, 2000- Ankara. Öğün Matbaası. 2. Baskı
KAFE (Han Kızının Şarkısı) Çerkesçe Çevirisi
Çeviren: Tımıj Hamişe. Xexes Duiney (Muhacir Dünyası). 2004-Nalçik. 130-182 ss.
3) GEN AR (Kafkasya-1) Roman, 1985- İstanbul. Gül Matbaası(dizgi), Doğuş Matbaası(baskı)
4) ODUN SAVAŞI, Tiyatro, 1986- Ankara. Gelişim Matbaası.
5) KAZANUKO JABAĞ, Roman 1986- Ankara. Gelişim Matbaası. 1 Baskı, 1996-İstanbul. Timaş Yayınları. 2. Baskı, 2001- Ankara. Ayyıldız Yayınları. 3. Baskı
6) EFSANELER HİKÂYELER PORTRELER Hikâyeve Tanıtım 1987- Ankara. Gelişim Matbaası. 1. Baskı
2001-Ankara. Ayyıldız Yayınları. 2. Baskı
7) İSLÂM DA AVCILIK Araştırma, 1987 ve 1988-Ankara. Gelişim Matbaası. 1. ve 2. Baskı
8) DÜŞÜNCENİN BIRAKTIĞI İZLER Fikir ve Eleştiri, 1988-Ankara. Gelişim Matbaası.
9) KUZEY KAFKASYA GEZİ NOTLARI Gezi, 1990-Ankara. Gelişim Matbaası.
10) İNGİLİZ BELGELERİNDE TÜRKİYE VE KAFKASYA Tercüme, 1992-Ankara. Gelişim Matbaası.
11) GENAR (Kafkasya-1) Roman, 1994-İstanbul. Timaş Yayınları. 1. Baskı, 2001-İstanbul. Ayyıldız Yayınları. 2. Baskı
12) SAVAŞ NESİLLERİ (Kafkasya-2) Roman, 1994- İstanbul. Timaş Yayınları. 1. Baskı, 2001-İstanbul. Ayyıldız Yayınları. 2. Baskı
13) ZORUNLU GÖÇ (Kafkasya-3) Roman, 1994 ve 1998-İstanbul. Timaş Yayınları. 1. ve 2. Baskı, 2001-İstanbul. Ayyıldız Yayınları. 3. Baskı
14) YUNUS EMRE Roman, 1994 ve 2001 İstanbul. MEB Yayınevi. 1. ve 2. Baskı
15) BAŞKANIN SAVAŞ GÜNLÜĞÜ Tiyatro, 1995- Ankara. Sam Yayınları. 1. Baskı, 2001-Ankara. Çeçen Kafkaslılar Kültür ve Day. Derneği Yayınları. 2. Baskı
16) NASREDDİN HOCA Roman, 1999-Ankara. Diyanet Vakfı Yayınları.