KİM KİMDİR?
Mehmet Fetgeri Şoenü
1877–78 Osmanlı-Rus Savaşı akabinde Anayurdu terk etmek zorunda kalarak Anadolu’ya hicret eden bir Abhaz ailesine mensuptur. Sapanca (Yanık Köyü)da doğmuştur. Değerli bir düşünür ve ateşli bir Kuzey Kafkasya milliyetçisi olan Fetgerey’in sosyoloji ve beden eğitimine dair kitapları ile Kafkasya ve Kafkasyalılara dair derin araştırmalara dayanan çeşitli yapıtları vardır.
Kitap halinde basılmış yapıtları: “Hayat-ı İçtimaiye ve Yaşamanın Felsefesi”, “Kadınlara Beden Terbiyesi”, “Osmanlı İçtimai Aleminde Çerkes Kadınları” (İstanbul 1913), “Çerkesler Kimlerdir?” (İstanbul 1922), “Çerkeslerin Aslı” (İstanbul 1922), “Çerkes Meselesi Hakkında Türk Vicdan-ı Umumiyesine ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Arıze” 1,2 (İstanbul 1923), “Kafkasya ve Servet Menbaları” (İstanbul 1924).”11 Mayıs”, “Kara Gün” İstanbul-1927, Kafkas Vahdeti Çarlık ve Sovyet Rejimleri.
Bunlardan başka da kitap halinde yayınlanamamış olan, beden eğitimine, Irak ve Iraklılara dair çeşitli eserleri ile “Lezgiler ve Lezgi Unvanı Hakkında”. “Onsekizinci Asırda Şimali Kafkasya”, vb. gibi çeşitli incelemeleri vardır.